Niveau BA3

EC 5

Docent(en)
Aafje Roest (Universiteit van Amsterdam), Feike Dietz (Universiteit van Amsterdam)

Looptijd
15 april – 1 juli 2026

Korte beschrijving van de inhoud van de module
Wat doet de neerlandistiek in het grotere geheel van de wetenschap? In deze cursus word je uitgenodigd om over die vraag na te denken en wetenschapsfilosofisch te reflecteren op de neerlandistiek in de bredere context van de geesteswetenschappen. We denken na over de positie van de neerlandistiek binnen de geesteswetenschappen, maar ook in relatie tot de sociale en natuurwetenschappen.

Dit vak is ontwikkeld voor studenten die aanvankelijk zijn opgeleid buiten de academische neerlandistiek en zich nu omscholen om docent Nederlands te worden. Dit vak wordt gevolgd nadat er vakkennis is vergaard, bijvoorbeeld via de andere vakken van Alfa4all. In dit vak ‘Grondslagen’ neem je een metaperspectief in: wat delen die brokjes vakkennis met elkaar, welke onderliggende ideeën zijn er over wat wetenschap is en hoe we wetenschappelijke kennis binnen de neerlandistiek verwerven en bevragen? We denken na over de grondslagen van de neerlandistiek, de manier waarop die verknoopt zijn met bredere fundamenten van de geesteswetenschappen, en hoe zij parallellen vertonen met en soms ook afwijken van de grondslagen van de vakgebieden waarin de studenten eerder of ook zijn opgeleid.

Daartoe nemen we de verschillende theorieën, methoden en denktradities die de neerlandistiek hebben gevormd onder de loep – van filologie tot discourse analysis – en onderzoeken we de historische, culturele en soms politieke context waarin die zijn ontstaan.

Maar we kijken ook vooruit en stellen vragen naar het belang van wetenschap en neerlandistiek voor de hedendaagse samenleving en haar grote uitdagingen. Wat betekent digitalisering bijvoorbeeld voor de bestudering van teksten? Hoe vindt de neerlandistiek aansluiting bij mondiale wetenschap? Welke nieuwe inzichten op Nederlands(talig)e cultuur ontstaan als er ruimte komt voor stemmen die lang zijn genegeerd? En wat is onze eigen positie als neerlandici in deze discussies?

Tijdens dit vak denk je mee over deze vragen in colleges, en geef je er ook zelf vorm aan in een opdrachtendossier met theoretische én persoonlijke (essay)opdrachten. Je sluit het vak af met een populairwetenschappelijk artikel waarin je jouw inzichten, geschoeid op academische leest, deelt met een breder publiek.

Doelen

• De student heeft inzicht in wetenschapsfilosofische achtergronden, opvattingen en concepten, en in vormen van wetenschapsbeoefening op het terrein van de geesteswetenschappen en in het bijzonder de Neerlandistiek;
• De student heeft inzicht in vraagstukken en standpunten over de eenheid en verscheidenheid van de methodologie, aard en structuur van de geesteswetenschappen in het bijzonder de Neerlandistiek;
• De student kan wetenschapsfilosofische en theoretische teksten met betrekking tot de Neerlandistiek analyseren en evalueren, en de belangrijkste concepten daaruit gebruiken in mondelinge en schriftelijke discussies, en daarin een beargumenteerde positie in te nemen.

Werkvormen
Interactieve colleges met veel zelfstandige verwerking van lesstof via opdrachten.

Toetsing

1. Dossier met (essay)opdrachten (40%);
2. Populairwetenschappelijk artikel in de stijl van De Correspondent of De Groene Amsterdammer (60%).

Dag waarop de bijeenkomsten plaatsvinden
De bijeenkomsten zijn op vrijdag van 13.00-15.00 uur.
De eerste bijeenkomst is in ieder geval een fysieke bijeenkomst.

Literatuur
Combinatie van enkele kernteksten uit de wetenschapsfilosofie met vakliteratuur uit de Neerlandistiek. De precieze literatuurlijst wordt later nader bekend gemaakt.